Lekcja nr 2: Polska Rama Kwalifikacji jako narzędzie wspierające uczenie się przez całe życie

Scenariusz lekcji został przygotowany przez ekspertów Instytutu Badań Edukacyjnych w ramach projektu „Wsparcie rozwoju ZSK w szczególności na poziomie regionalnym poprzez wdrażanie rozwiązań i inicjatyw skierowanych do użytkowników końcowych systemu – ZSK 4”.

Cykl lekcji „Uczę się przez całe życie – świadomie planuję, z satysfakcją pracuję” opracowano z myślą o młodzieży szkół ponadpodstawowych. Ze scenariuszy mogą skorzystać zarówno doradcy zawodowi, jak i wychowawcy klas. Głównym celem, który towarzyszył procesowi tworzenia materiałów, była chęć wsparcia młodych ludzi w rozpoznawaniu możliwości kreowania ścieżek edukacyjno-zawodowych. Zaakcentowano również istotę uczenia się przez całe życie we współczesnym świecie (lifelong learning – LLL)­. Uczniowie poznają także kontekst wdrożenia w naszym kraju Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK) oraz wybrane rozwiązania systemu, które mogą być dla nich użyteczne. Opracowywaniu scenariusza przyświecała też potrzeba wzmocnienia u młodzieży znaczenia nieformalnego uczenia się. 

Rekomenduje się skorzystanie ze scenariuszy w formie cyklu lekcji przeprowadzonych w zaproponowanej kolejności (od pierwszej do czwartej lekcji). 

Warto nadmienić, że cykl „Uczę się przez całe życie – świadomie planuję, z satysfakcją pracuję” poddano pilotażowi w jednej z białostockich szkół ponadpodstawowych.

Cel ogólny lekcji:

Uczeń:

• rozumie, do czego służy Polska Rama Kwalifikacji.

Cele szczegółowe / efekty uczenia się:

Uczeń:

• definiuje pojęcie kwalifikacji;
• omawia, do czego służy Polska Rama Kwalifikacji.

Adresaci:

uczniowie szkoły ponadpodstawowej – wszystkie typy szkół

Liczba godzin lekcyjnych na realizację tematu:

1 godzina lekcyjna

Metody pracy:

• metoda podająca/miniwykład,
• burza mózgów,
• dyskusja.

Formy pracy:

indywidualna, grupowa

Środki dydaktyczne:

• prezentacja do scenariusza lekcji 2 „Polska Rama Kwalifikacji jako narzędzie wspierające uczenie się przez  całe życie”;
• środki audiowizualne;
• tablica/flipchart;
• filmy:
  • https://www.youtube.com/watch?v=9AKwhBaLlH8
  • https://www.youtube.com/watch?v=2R-Og_A-KoU
• opisy przykładowych kwalifikacji;
• tabela z opisanymi poziomami PRK;
• worek, do którego po każdej z czterech lekcji są wkładane kartoniki z pojęciami z danej lekcji (służy to utrwaleniu omawianych treści i jest stałym elementem wprowadzającym do kolejnej lekcji w cyklu).

Kartoniki z pojęciami do drugiej lekcji:

• • kwalifikacja,
  • kwalifikacja pełna,
  • kwalifikacja cząstkowa,
  • Polska Rama Kwalifikacji.

SLAJD NR 2
Powtórzenie z pierwszej lekcji
Osoba prowadząca wyjmuje losowo z worka kartoniki z pojęciami:

• ścieżki uczenia się,
• edukacja formalna,
• edukacja pozaformalna,
• nieformalne uczenie się,
• efekty uczenia się,
• lifelong learning (LLL),
• Zintegrowany System Kwalifikacji (ZSK).

Osoba prowadząca prosi uczniów o ich objaśnienie.

SLAJD NR 3
Wprowadzenie pojęcia kwalifikacja
Osoba prowadząca zaprasza uczniów do obejrzenia animacji: „Co kryje się pod pojęciem kwalifikacja?” https://www.youtube.com/watch?v=9AKwhBaLlH8
i prosi, aby oglądając film, poszukali odpowiedzi na pytania: „Co to jest kwalifikacja?” i „Na jakie dwie grupy dzielimy kwalifikacje w Polsce?” oraz wymienili przykładowe kwalifikacje.

Po obejrzeniu filmu osoba prowadząca prosi uczniów o odpowiedź.

SLAJD NR 4
W celu utrwalenia pojęcia „kwalifikacja” osoba prowadząca prezentuje i omawia slajd.

SLAJD NR 5
Dodatkowo osoba prowadząca prezentuje także slajd, który nawiązuje do poprzedniej lekcji i przypomina, że efekty uczenia się osiągamy ucząc się na drodze edukacji formalnej, pozaformalnej czy poprzez nieformalne uczenie się.

SLAJD NR 6
Osoba prowadząca podkreśla, że w rozumieniu Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji nie ma kwalifikacji bez walidacji. Odwołuje się również do filmu „Narciarz” z pierwszej lekcji, komentując, że walidacja, czyli sprawdzenie efektów uczenia się musi być wiarygodne (w filmie podano przykład pseudowalidacji).

SLAJD NR 7
Osoba prowadząca zapowiada, że na dzisiejszej lekcji uczniowie poznają narzędzie ZSK służące porządkowaniu kwalifikacji – Polską Ramę Kwalifikacji.
Osoba prowadząca zaprasza uczniów do obejrzenia animacji o Polskiej Ramie Kwalifikacji i Europejskiej Ramie Kwalifikacji: https://www.youtube.com/watch?v=2R-Og_A-KoU

 

SLAJD NR 8
Następnie osoba prowadząca wyświetla diagram ilustrujący Polską Ramę Kwalifikacji i mówi:

„Polska Rama Kwalifikacji (PRK), podobnie jak Europejska Rama Kwalifikacji (ERK), składa się z ośmiu poziomów. Każdy z nich jest opisany za pomocą ogólnych stwierdzeń, charakteryzujących wymagania w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, które muszą spełniać osoby posiadające kwalifikację danego poziomu”.

SLAJD NR 9

„Kwalifikacje dzielą się na pełne i cząstkowe.
Kwalifikacje pełne nadawane są wyłącznie w ramach systemów oświaty i szkolnictwa wyższego po ukończeniu określonych etapów kształcenia (czyli szkoły albo studiów).
Wszystkie pozostałe kwalifikacje są kwalifikacjami cząstkowymi.
Kwalifikacje pełne oznaczone są cyframi rzymskimi, a kwalifikacje cząstkowe – arabskimi”.

SLAJD NR 10
Osoba prowadząca wyświetla slajd prezentujący przykładowe dokumenty, na których są umieszczane poziomy PRK.

SLAJD NR 11, 12
Osoba prowadząca zaprasza uczniów do wykonania ćwiczenia w parach:

„Na karcie pracy (Załącznik nr 1), którą otrzymacie, są dwie kolumny.
W kolumnie 1 wskazano przykładowe dokumenty, a kolumna druga jest pusta. Wasze zadanie polega na tym, aby w oparciu o diagram Polskiej Ramy Kwalifikacji (Załącznik nr 2) i o treści omawianych dotychczas wpisać właściwy poziom PRK. Wśród przykładów dokumentów są też takie, na których nie będzie oznaczenia poziomu PRK. Przypominam, że kwalifikacja to potwierdzone w walidacji efekty uczenia się.
Na wykonanie zadania macie 5 minut”.

W trakcie ćwiczenia osoba prowadząca wyświetla na slajdzie uczniom diagram PRK – załącznik nr 2.

SLAJD NR 13
W podsumowaniu lekcji osoba prowadząca prezentuje kartoniki z pojęciami (Załącznik nr 3), które trafią do worka. Uczniowie wyjaśniają przy tym, co dane pojęcie oznacza.
„Do worka po dzisiejszych zajęciach wrzucamy pojęcia:

• • kwalifikacja,
  • kwalifikacja pełna,
  • kwalifikacja cząstkowa,
  • Polska Rama Kwalifikacji”.